In de herfstvakantie zijn we naar het Rijksmuseum geweest. Dat was weer genieten.
Alleen al het prachtige gebouw straalt veel rust uit. Dankzij de mondkapjes zijn de meeste mensen zich bewust om voldoende afstand te houden. Ook is het natuurlijk heel prettig dat er maar een beperkt aantal mensen het museum in mag. Wat een rust en ruimte. We volgen de oranje route en deze gaat over de tijd vlak voor de Gouden Eeuw.
Op den duur blijf ik hangen bij het meesterwerk ‘De zeven werken van Barmhartigheid’: Deze zeven panelen zijn gemaakt door de Meester van Alkmaar. Ze werden in 1504 in opdracht van de gasthuismeesters van het Heilige Geestgasthuis geschilderd. Van 1504 tot 1916 hingen de panelen in de Grote of St. Laurenskerk in Alkmaar. In 1916 werden ze aangekocht door het Rijksmuseum. De afbeeldingen gaan over: de hongerigen te eten en de dorstigen te drinken geven, de naakten kleden, de vreemdelingen herbergen, de zieken verzorgen, de gevangenen bezoeken en de doden begraven.
Prachtig om te zien deze zeven voorstellingen: Mooi hoe dit beschadigde werk toch bewaard is gebleven. Symbolisch wat mij betreft hoe het goede het kwade overwint. Tijdens de beeldenstorm van 1566, waarbij rooms-katholieke kerken door protestanten werden vernield, raakte het werk namelijk beschadigd.
Heel jammer dat woedende mensen dit werk vernielden. Want juist dit beeldverhaal laat zien hoe een goed mens hulpbehoevenden kan helpen.
Maar ja, wat is een goed mens…? Ik speur verder op internet en kom nog meer deugden tegen.
- Prudentia: Voorzichtigheid – verstandigheid – wijsheid
- Justitia: Rechtvaardigheid – rechtschapenheid
- Temperantia: Gematigdheid – matigheid – zelfbeheersing
- Fortitudo: Moed – sterkte – vasthoudendheid – standvastigheid – focus
- Fides: Geloof, in Latijnse teksten vaak omschreven als Pietas
- Spes: Hoop
- Caritas: Naastenliefde/Liefde – liefdadigheid
De eerste vier deugden gaan terug naar de Griekse filosofen. De laatste drie komen van het slotvers van de brief van Paulus aan de mensen in Korinthe. Hoofdstuk 1 vers 13: geloof, hoop en liefde. Waarbij de liefde de allerbelangrijkste is.
En dan sta je daar te kijken naar het prachtige en beschadigde meesterwerk. In gedachten ga je terug naar de beeldenstorm. Wat een tijd was dat. Geweld is van alle tijden.
Wat dat betreft is er weinig nieuws onder de zon.
Mensen met korte lontjes komen we overal tegen. En niet in de laatste plaats mijn eigen korte lontje. In het verkeer bijvoorbeeld toen ik jonger was en soms haast had in de hectiek van mijn drukke gezin. Of recent tijdens het testen op het coronavirus. Wat was ik kwaad op die ongeduldige arts die met flinke kracht drie keer de wattenstok in mijn neus duwde…brr. De eerste, derde en zevende deugd prudentia, temperantia en caridas waren op dat moment ver bij mij te zoeken. Niet echt iets om trots op te zijn.
Toen de uitslag dat ik niet ziek was binnenkwam waren de goede eigenschappen natuurlijk weer een stuk makkelijker in praktijk te brengen in mijn beleving.
Klopt het dan toch wat de schrijver van het boek ‘De meeste mensen deugen’ beoogt? Dat de meeste mensen toch wel geneigd zijn om goede dingen te doen?
Maar waarom is er dan nog zoveel onrecht? En voel ik me regelmatig zo ontzettend tekortschieten?
Als ik denk aan de strijd in Syrië die maar niet stopt. Als ik denk aan de vluchtelingenkampen die overvol zitten. Als ik denk aan mijn eigen comfortabele leven in mijn luxehuis?
Ik kan dan wel schreeuwen ‘We gaan ze halen’ met gebalde vuist als ik denk aan de weinige
vluchtelingen die Nederland opneemt. Maar gaat er dan ook daadwerkelijk wat veranderen?
Wat kan ik eigenlijk meer doen dan bidden af en toe een gift storten of een petitie tekenen?
Waarom stond mijn wieg hier en niet in een oorlogsgebied?
Wat begrijp ik dat mensen wanhopig zijn en het soms niet meer weten. Dat lontjes korter worden en het ongeduld toeneemt.
Als ik me in mijn gunstige omstandigheden al soms zo betekenisloos voel, hoe moeten
mensen die echt niets hebben zich dan voelen…?
Terwijl ik deze blog schrijf komt er een melding dat het aantal besmettingen boven de 9000 is gestegen vandaag. Wat een zorgen en wat worden we op de proef gesteld en aan het denken gezet.
Ik kijk opnieuw naar het meesterwerk van de Meester van Alkmaar. Op ieder tafereel is de grote inspirator Jezus Christus te zien. Hij liet in zijn korte leven van 33 jaar zien wat barmhartigheid was.
Ik moet denken aan de woorden van Zijn leerling Johannes:
‘Niemand heeft ooit God gezien. Maar als we van elkaar houden, blijft God in ons. Dan is zijn liefde in ons volmaakt geworden.’
Wauw … volmaakt, is dat niet iets wat we allemaal willen? Wie wil er nou niet volmaakt zijn? En wie lukt het om volmaakt te zijn?
Maar kan die volmaaktheid dan toch… als we van elkaar houden? En is van elkaar houden dan ook je verzoenen met elkaar? En als dat niet meer mogelijk is, toch elkaar respecteren en elkaar het licht in de ogen gunnen? Moeilijk maar biedt het ook mogelijkheden? Doet mijn keus er toch zeker toe?
Ik ga weer verder beste mensen. Op dit kleine stukje aarde toch maar ‘gewoon’ mijn best doen om weer te houden van de mensen om mij heen. Goede doelen steunen. Mijn tijd nuttig besteden.
Vriendelijk zijn en mezelf niet het belangrijkste vinden.
Soms makkelijk en soms o zo moeilijk.
En jij? Hoe doe jij dat?
Kracht gewenst in deze roerige tijd en liefs,
J O K E